Wiadomość

Zasada kompensacji napięć jest wyzyskiwana w kompensatorach przeznaczonych do pomiaru napięć stałych bez poboru prądu z obwodu kontrolowanego. To, że kompensator nie pobiera energii z obwodu badanego, jest istotną zaletą, ponieważ wielkość mierzona nie jest zniekształcona przez pomiar.

Komparatory o regulowanym prądzie roboczym są budowane najczęściej jako kompensatory techniczne, o niezbyt dużej dokładności. Istnieje jednak wiele nowych rozwiązań kompensatorów o dużej dokładności i o regulowanym prądzie roboczym, w których stosuje się elektroniczne źródła prądowe o dużej stabilności. Znacznie częściej są stosowane kompensatory o stałym prądzie roboczym.

Zależnie od znamionowej dokładności pomiaru, kompensatory dzieli się na techniczne o klasach 0,5; 0,2 i 0,1 i laboratoryjne o klasach 0,05; 0,02 i 0,01 i dokładniejsze. Kompensatory laboratoryjne napięcia stałego należą do najdokładniejszych narzędzi do pomiaru wielkości elektrycznych.

Rozróżnia się kompensatory o dużej i o małej rezystancji wewnętrznej. Kompensatory o dużej rezystancji (tzw. Wysoko omowe) mają prąd roboczy w granicach od 0,1 do 1 mA i służą do pomiaru napięć większych niż 100 mV. Kompensatory o malej rezystancji wewnętrznej, (tzw. Nisko omowe), mają prąd roboczy w granicach od 10 do 100 mA i służą do pomiaru napięć mniejszych niż 100 mV.

Niżej opisane są wybrane spośród bardzo wielu rozwiązań, typowe przykłady kompensatorów napięcia stałego.

Kompensator techniczny w układzie Lindecka-Rothego

W laboratoryjnych kompensatorach o stałym prądzie roboczym regulację napięcia kompensującego Uk uzyskuje się za pomocą nastawnego dzielnika napięcia. Dzielnik taki powinien zapewniać stałość rezystancji w obwodzie prądu roboczego, niezależnie od położenia przełączników dzielnika. Zastosowanie podwójnych dekad Feussnera umożliwia budowę dzielnika o dowolnej liczbie stopni regulacji napięcia kompensującego.

Kompensator umożliwia pomiar napięć do 2 V z regulacją co 0,01 mV. Dwie dekady pojedyncze zawierają oporniki o największych wartościach (po 1000 i 100 fi) po to, żeby zapewnić możliwie największą niezależność prądu Ir od położenia przełączników. W dekadzie podwójnej 10 oporników wykonanych z określoną tolerancją daje rezystancje nieco różne w różnych położeniach przełącznika. Przy małych rezystancjach tych dekad wpływ ich na zmiany prądu Ir jest pomijalny.

Do wad kompensatora Feussnera zalicza się dużą liczbę styków w przełącznikach, które mogą być źródłem niestabilnych rezystancji na stykach oraz napięć termoelektrycznych zakłócających pomiar. Drugą wadą jest dość duża rezystancja kompensatora, która ma wpływ na ograniczenie czułości układu .